- Allvaret började år 1952, berättar han. Jag spelade centerhalv, som det hette då, i Älgarna, min hembygdsklubb, och blev uttagen till det första ungdomslandslaget. Det var midsommar och vi skulle möta Danmark i Esbjerg. Det var inte tal om att flyga, så jag satt där och skakade tåg från Norrland under det att många ängsliga tankar genomfor mitt huvud. Skulle jag klara provet, motsvara förväntningarna, miljöbytet...? Vi fick stryk med 2-1, men det var nog inte bara mitt fel, eftersom jag fick förnyat förtroende på hösten. Den här gången gällde det Norge och matchen spelades i Linköping och det blev storvinst med 5-0.
Nu hade man fått ögonen på mig. Den legendariske Albin Dahl, då tränare för Helsingborgs IF, ville värva mig. Förhandlingarna hade gått långt, jag skulle få jobb på Skånska Banken och bostad därtill. Men då sa mamma och pappa Nyberg stopp! De tyckte att det var alldeles för långt mellan Härnösand och Helsingborg.
Under tiden var jag på läger - Morgondagens män - med Putte Kock som överledare och där sammanträffade jag med Kurrarna Liander och Hamrin och P-O Enström - alla blivande kompisar i AIK.
Det var emellertid inte AIK som var den första stockholmsklubben att rycka i mig; det var istället Djurgården, eller rättare sagt Anders Bernmar, som gjorde det. Även där gick förhandlingarna snabbt framåt. Anders var listig nog att bjuda ner mor och far till Stockholm en hel vecka som Djurgårdens gäster. De fick t o m flyga ner - deras första flygtur! Nu var det emellertid dags för AIK att kliva in på scenen. Det var den legendomspunne Sven "Linkan" Lindqvist, mannen som hade AIK:s hela ekonomi, inklusive alla stenhusen klubben ägde, i sin byxficka - som det sades.
Jag glömmer aldrig det mötet: Linkan, som verkligen kunde använda båda sidor på ett mynt, skulle bjuda på lunch. Han öppnade med att säga: "Ja, jag är inte hungrig. Jag nöjer mig med en fika. Hur ska du ha det?"
Det var jobbet jag erbjöds på Folksam som avgjorde. Jag kunde få växla över från rent bankjobb till en finansiell verksamhet som hade en annan vingbredd.
Ja, så kom då åren som aktiv i AIK. I det myller av minnen jag har från den tiden finns långturnén vi gjorde 1955. Resan varade i tre veckor: Mallorca, Barcelona, Madrid, Oran, Alger, Sidi-bel-Abbé - där vi spelade mot ett lag främlingslegionärer! - Gibraltar, Kanarieöarna. Det var förresten under den resan Kurt Hamrin slog igenom. Vi spelade mot Barcelona och Kurre var helt omöjlig att stoppa. Det har ju - med all rätt - berättats om "Nacka" som svensk fotbolls kanske största geni. Men jag vet inte... jag tror Kurt Hamrin var lika stor. Han var modernare, agerade redan då ungefär som Maradona idag: han gick rätt på mål, med en underbar balans i finterna - och hade han väl kommit förbi sin bevakare fanns det ingen som kunde ta bollen ifrån honom. Han var helt fenomenal att täcka stridsäpplet. Och slutet blev oftast en öppen målchans. Jag har tyckt synd om en enda motståndare på planen: en viss vänsterback i Hammarby, som under ett derby tillbringade ungefär halva matchtiden sittande på sin bak, förtvivlat stirrande efter en bortflyende Kurre!
Min tid som aktiv spelare slutade i tragedi: vi åkte ur Allsvenskan år 1961. Det kändes fruktansvärt, och det framstod nästan som en moralisk nödvändighet att ställa sig till förfogande för att hjälpa till med att återföra klubben till Allsvenskan. Därför åtog jag mig att vara både lagledare och styrelseledamot. Vi klarade av det på ett år. Men hur gammal jag än blir kommer jag aldrig att glömma de fruktansvärda minuterna, då jag maktlös stod och åsåg hur våra grabbar förgäves kämpade för att nå 2-0 - vi hade redan 1-0 - och hur matchtiden tog slut och vi spelade på övertid - fram till den oerhörda stunden, då Benny Söderling vräkte sig fram och fick träff med vänstern - och satte bollen i nät! 2-0 och vi var åter i Allsvenskan.
Sen dess har jag fått vara med om både glädje och sorg, framgångar och motgångar för AIK:s fotboll. Jag har framför allt fått vara med om 80-talet under Rolf Zetterlunds tränartid - klubbens kanske finaste period i modern tid. Den började skraltigt, men slutade lysande, med AIK i slutspel och finalspel 1986.
Det har gått lång tid sen jag första gången drog på mig den svarta AIK-tröjan. Ibland har jag frågat mig om det inte vore dags att lägga av. Men att vara delaktig inom AIK:s fotboll är som ett snabbt beroendeframkallande gift. Fotbollen i sig är en sådan märklig sport, en sport för alla. Du behöver inte vara onormalt lång, eller onormalt muskulös, eller onormalt funtad över huvud taget, och din utrustning är den enklast tänkbara. Vad som behövs är en boll, världens mest geniala leksak! Fotboll är verkligen folkets idrott - man ska veta att det finns fler registrerade damfotbollsspelare här i landet än det finns registrerade ishockeyspelare...
Därför är det förvisso ett mysterium varför fotbollen dras med publikkris. För att utröna orsakerna till det fordras det kanske andra frågor att ställa än de vi har dryftat.
Själv tänker jag med en viss oro på hur jag ska klara abstinensbesvären den dag jag helt slutar med fotbollen i AIK!
Text: Sune Martinsson (1991)
|